زین قند پارسی

بهاءالدین خرمشاهی:
درباره فناوری چند کلمه توضیح بدهم: در اینکه این کلمه با تشدید یا تخفیف نون تلفظ شود، بحثی نیست و اکنون تلفظ با تشدید بیشتر شنیده می شود؛ ولی اگر یک روز تشدیدش حذف شد، سخت نگیریم. دوم اینکه این کلمه را روی هم بنویسیم، سوم: این کلمه از فن و پسوند آوری ساخته شده است؛ و پسوند آوری وقتی مرکب نویسی شود، مد یا کلاه آن می افتد. چهارم و مهم تر از همه اینکه آوری را بن و ماده آوردن / آوریدن نگیریم و ندانیم؛ بلکه این پسوند از وری است: ناماوری = ناموری. و خلاصه، آوری آن (که در چسبیده نویسی کلاه آ حذف می شود، همان است که در جنگاوری، دلاوری، ناماوری، گُنداوری و حتی به گمانم باراوری = باروری هم وجود دارد (شاید در مورد بارآوری چون بدون مد / کلاه خواندنش دشوار می شود، آوردن آن بی اشکال باشد.)

درجلسه ای نشسته بودم.حاضران بارها درصحبت های خود چندین واژه بیگانه رابه کاربردندکه برای همه آنها معادل هایی وجود دارد؛
تایم                 زمان
سرچ                جست و جو
تکنولوژی          فناوری
اکیپ                گروه
ممبر                اعضا
توریسم             گردشگر
اس ام اس          پیامک
فستیوال            جشنواره
لیست               فهرست
کلیپ                نماهنگ

واژه هایی که هجای میانی"وو"دارند، مانند: طاووس، کاووس، چاووش، سیاووش، داوود و.با دو واو نوشته می شوند. به جز در دو مورد:
1_هنگامی که تبعیت از رسم الخط قرآنی مد نظر باشد مانند:داود
2_هنگامی که نام شخص در شناسنامه با یک "واو" آمده باشد.
" سودابه زنی.سنگدل و غدار است و سیاووش را می خواهد، تنها برای اینکه از جوانی رعنایی او برخوردار شود." (ندوشن:جام جهان بین92)
فرهنگ درست نویسی سخن

او دیروز از تهران به مشهد وارد و سپس به محل کارش رفت.
 
 عبارت بالا یک اشکال جدی دارد. این عبارت از دو جمله جدا با دو فعل جدا تشکیل شده است و حذف فعل جمله اول بدون اینکه قرینه داشته باشد، دلیلی ندارد و اشتباه است.
پس بنویسیم:

در اطلاعیه یکی از روابط عمومی ها نوشته شده بود"طی توافق به عمل آمده باشرکت همکاران می توانند از خدمات مجتمع .با تخفیف استفاده کنند"
 ترکیب "طی توافق به عمل آمده "هم  دور از زبان معیار است و هم به ساده نویسی آسیب زده است . پس باید به جای این عبارت پبچیده و نازیبا از جمله های مشابه و روان استفاده کنیم؛
پس از توافق باشرکت
در پی توافق با شرکت .

در جمله هایی که معلوم است یعنی فاعل دارد، نباید از فعل مجهول(شد) استفاده کرد.
قانون حمایت از مددجویان توسط دولت تصویب شد. (نادرست)
 دولت قانون حمایت از مدد جویان را تصویب کرد. (درست)
 گلستان سعدی از سوی انتشارات دانش منتشر شد. (نادرست)
انتشارات دانش، گلستان سعدی را منتشر کرد. (درست)
یا

گاهی دو واژه همسان وجود دارد که یکی عربی و دیگری فارسی است. در این صورت اولویت با واژه فارسی است. علت این پیشنهاد هم این است که اگر از واژه های  فارسی استفاده نشود، کم کم فراموش خواهند شد. واژه های یک زبان درحکم مصالح ساختمان آن زبان هستند که کاخ بلند زبان فارسی از این نظر سرمایه بزرگی در اختیار دارد.

(بی اشکال)                                           (بی اشکال و بهتر)

او لیاقت بیشتری دارد.                           او شایستگی بیشتری دارد.
چرا خود را مخفی کرده است؟                  چرا خود را پنهان کرده است.
در زندگی خیلی صبور است.                    در زندگی خیلی شکیباست.